Digitaal Doordacht, samen aan de slag voor een toekomstgerichte overheid  

De huidige digitale transitie heeft een snel veranderende technologische en maatschappelijke context tot gevolg. Dit dwingt ons om bestaande systemen kritisch te herzien en de dienstverlening van de overheid fundamenteel anders in te richten. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zet hiertoe een ambitieuze koers uit voor een toekomstgerichte, responsieve en digitale overheid. In deze visie staan burgers en ondernemers centraal waarbij digitale innovatie wordt gezien als een essentieel instrument voor maatschappelijke vooruitgang.

Veranderopgave 

Hoe kunnen we innovatieve oplossingen ontwikkelen om meer transparantie te bevorderen en burgerparticipatie te stimuleren? Belangrijke elementen voor een betrouwbare publieke dienstverlening en een gezonde democratie. Vanuit het programma Digitaal Doordacht werken het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en ECP I Platform voor de Informatiesamenleving (ECP) samen op basis van meerdere strategische thema’s die een integrale aanpak van digitale transformatie beogen. Er wordt actief samengewerkt met technologiebedrijven, kennisinstellingen, non-profitorganisaties en de overheid. Dit zijn noodzakelijke samenwerkingsverbanden om effectief te kunnen inspelen op de complexe uitdagingen van deze tijd. 

Aan welke strategische pijlers wordt gewerkt? 

• De waarde van multistakeholder dialogen voor een betere publieke dienstverlening
  Het doel van deze dialogen is om via de aanpak van begeleidingsethiek de impact van digitalisering in de praktijk zichtbaar te maken, de betrokkenheid te vergroten door directe interactie met belanghebbenden, door concrete beleidssuggesties te leveren, en de community per thema te versterken. Zodat digitale toepassingen leiden tot een betere dienstverlening van de overheid aan burgers en bedrijven. Meer informatie.
• Het inzetten van innovatieve technologieën, specifiek AI, om de dienstverlening van de overheid te verbeteren
  Het doel van dit programmaonderdeel is innovatieve technologieën, en specifiek AI, in te zetten om de overheidsdienstverlening te verbeteren en daarbij tegelijkertijd transparantie en verantwoordelijkheid te waarborgen. Zoals door het opschalen van succesvolle AI-initiatieven vanuit Platform AI & Overheid, het centrale punt dat AI-opschaling binnen de overheid faciliteert. Daarnaast wordt er ingezet op het versterken van het AI-kennisniveau en hoe de inzet van AI de afhandeling van WOO-verzoeken en de dienstverlening voor de Omgevingswet kan verbeteren. We werken hierin samen met diverse partners, waaronder de maatschappelijke coalitie Over Informatie Gesproken.
• Creatieve en vernieuwende oplossingen voor een transparante en open overheid, mede dankzij de inzet van hackathons
  Hoe kun je een transparantere en meer responsieve overheid realiseren? Onder meer door het beter ter beschikking stellen van open overheidsinformatie. Dit onderdeel richt zich op de uitvoering van de Innovatieagenda Versnellen naar een digitale en open overheid, in nauwe samenwerking met uitvoeringsorganisaties (zoals de koepelorganisaties) en in afstemming met lopende programma’s. Daarnaast worden in de loop van 2025 twee hackathons georganiseerd om overheidsinformatie écht toegankelijk en daarmee bruikbaar te maken voor de samenleving. Meer informatie.
• Datadialogen als middel om datagedreven werken op een verantwoorde manier in te zetten en kennisdeling te bevorderen
  Voor een betere dienstverlening en de aanpak van maatschappelijke opgaven is datagebruik vaak essentieel. Maar verantwoord datagebruik kent ook juridische, technische en ethische uitdagingen. Dit onderdeel richt zich op het integreren van datadialogen in datatrajecten binnen de overheid. Organisaties worden zo in staat gesteld zelf datadialogen te voeren om datagedreven werken op een verantwoorde manier in te zetten en kennisdeling te bevorderen. Daarnaast is de Community of Practice Digitale Ethiek van start gegaan. Deze community brengt professionals binnen de overheid samen om kennis uit te wisselen, bewustwording te vergroten en de samenwerking rondom digitale ethiek te versterken. Het doel is overheden te ondersteunen bij het zorgvuldig en verantwoord gebruik van data en technologie. Meer informatie.
• Aansluiting op de Europese ‘digital decade’ thema’s om krachten te bundelen met de Europese aanpak
  Vanuit dit programmaonderdeel worden kennis en inzichten op thema´s gebundeld die ons alleen raken. Denk aan Europese verordeningen binnen het kader van de Digital Decade, digitale autonomie en soevereiniteit. En wat betekent dit voor een toekomstbestendige digitale overheid?
• Het aanjagen van een community tussen overheid, kennisinstellingen en bedrijven voor het opschalen en implementeren van innovatieve oplossingen
  De aanpak van dit onderdeel is gericht op het versterken van een community tussen overheid, kennisinstellingen en bedrijven voor het opschalen en implementeren van innovatieve oplossingen. ECP faciliteert deze community waarin kennisinstellingen, bedrijven en overheden samenwerken om de overheid sneller te laten leren en innoveren. Het doel is om de opschalingskansen van pilots tot grootschalige implementatie te vergroten.

Samenwerking BZK en ECP  

BZK positioneert zich als regisseur van een gecontroleerde en zorgvuldige digitale transitie op basis van innovatieve oplossingen binnen de kaders van nationale en Europese wet- en regelgeving. De samenwerking met maatschappelijke partners wordt cruciaal geacht voor het versterken van onze democratische infrastructuur. Door actief samen te werken met technologiebedrijven, kennisinstellingen, non-profitorganisaties en burgerinitiatieven kunnen we transparantie bevorderen en burgerparticipatie stimuleren.

Deze partnerships zijn niet slechts strategische keuzes, maar noodzakelijke verbindingen om effectief te kunnen inspelen op de complexe uitdagingen van deze tijd. ECP treedt met haar heterogene achterban en met haar ervaring in het orkestreren van inhoudelijke en breed gedragen publiek-private samenwerkingen op als partner voor de strategie en implementatie van het programma. Met als doel een proactieve, zorgvuldige, transparante en innovatieve overheid.

Meer informatie? 

Deze pagina geeft een beknopt overzicht van de diverse projecten die deel uitmaken van het programma Digitaal Doordacht. Hebben we je nieuwsgierig gemaakt naar specifieke onderdelen of heb je algemene vragen? Neem dan contact met Josée Verbeek.