Samenvatting
Hoewel CBDCs geen cryptocurrencies zijn, is het vermoedelijk, net zoals cryptocurrencies, onderdeel van hoe we in de toekomst waarde uitwisselen en opslaan en betalingen uitvoeren. Nu de ontwikkelingen serieuze vormen aannemen, is het belang dat er een serieus maatschappelijk debat op gang komt over deze nieuwe vorm van geld. Wat is het, wat moet het kunnen en juist niet? De politiek en de pers besteden er inmiddels enige aandacht aan, maar nog niet voldoende.
Discussie en standpunten
Na de introductie legde Ria Roerink van DNB-bank het verschil uit tussen centrale bankgeld en privaat geld. De hoeveelheid contant geld loopt terug want de consument ervaart veel betaalgemak van digitaal geld. Contant geld is echter wel een monetair anker. De CBDC zou zo’n zelfde monetair anker kunnen zijn, maar dan digitaal. De CBDC wordt een betaalmiddel en geen oppotmiddel.
De tweede spreker tijdens de sessie was Bart Bierens namens de NVB en werkzaam bij de Rabobank en de Radboud Universiteit. Volgens Bart wordt de digitale euro geen aanspraak op de bank, maar wel op de ECB. Er ontbreekt nog een bancair en juridisch perspectief. Wat wil de ECB? Is de privacy gewaarborgd? Hoe zit het met transactiemonitoring? Er zijn tientallen voorbeelden waarin een afweging moet worden gemaakt. Dat moet tot een kader leiden waarin de meerderheid zich kan vinden.
Bert Slagter (BNR, Lekker Cryptisch) was de volgende in het panel. Hij legt uit hoe miljoenen mensen Bitcoin gebruiken omdat het beter is dan de alternatieven die ze in handen hebben. Voorwaarde is decentralisatie. Verschil met CBDC is, dat deze Digitale Euro centraal wordt beheerd. Regels en eigenschappen kunnen op elk moment door de beheerder worden aangepast, centraal. En met terugwerkende kracht. Om mee te doen moet je om toestemming vragen en deze toestemming kan ook weer ingetrokken worden. Massasurveillance ligt op de loer. Let wel: Een betaling is een uiting van voorkeur (politiek, kerk) en kan uitdrukking geven van wie je bent.
Tot slot was Mahir Alkaya, Tweede Kamerlid voor de SP en rapporteur CBDC, aan het woord. Volgens Alkaya moet iedereen hier een mening over hebben, het is te belangrijk. De ECB moet met voldoende concrete plannen komen en die moeten door middel van discussie worden getoetst in het parlement. Het is een Europees traject en dat maakt dit proces des te complexer. Het moet een democratisch en transparant proces zijn. Debat is dus cruciaal!
Quotes
‘Moet een goedaardige overheid wel een CBDC willen maken?’ ‘Is de overheid ná mij wel aardig?’ ‘Airbags en parachutes heb je ook als alternatief als het oorspronkelijke plan niet goed werkt’, Bert Slagter, schrijver van ‘Ons geld is stuk’
‘De totstandkoming van een CBDC is een hele belangrijke en ingrijpende ontwikkeling. Dit moet democratisch tot stand komen. Het ergste wat er kan gebeuren is dat er ingrijpende keuzes worden gemaakt zonder dat er een uitvoerig debat aan vooraf is gegaan’, Mahir Alkaya, Tweede Kamerlid van de SP
‘Een beetje privacy bestaat niet, privacy heb je, totdat je die niet meer hebt. Privacy kan ook achteraf gewijzigd worden. Het politieke proces is een onderhandeling. Onderhandelen we over privacy dan is het compromis ‘een beetje privacy’… dus… niet.’ Bert Slagter, schrijver van ‘Ons geld is stuk’
Belangrijkste conclusies van de sessie
- Er is nog heel veel onduidelijk over hoe de digitale Euro eruit komt te zien
- Qua anonimiteit en privacy van de digitale Euro staan er verschillende partijen tegenover elkaar
- Nederland moet zich sterk maken voor het behoud van invloed op dit traject.