Op maandag 5 september jongstleden vond in Den Haag het Symposium ‘e-commerce for copyright II’ plaats, als vervolg op het eerder in 2008 georganiseerde gelijknamige symposium. Het evenement werd georganiseerd door de NVPI (brancheorganisatie van de entertainmentindustrie), en ECP-EPN Platform voor de InformatieSamenleving.
De aanleiding voor dit tweede symposium is het onderzoek ‘Feiten om te delen’, van Considerati. ‘Feiten om te delen’ schetst een actueel beeld van de markt voor legaal en illegaal aangeboden creatieve producties. Het onderzoek analyseert met name consumentengedrag, de invloed van filesharing en downloaden uit illegale bron op de legale verkopen en de bredere economische en maatschappelijke gevolgen van digitale distributie van creatieve producties. Naast Bart Schermer spraken ook journalist Robert Levine, Menno Bangma van TNO en Paul Solleveld, voorzitter van de NVPI.
De bevindingen uit ‘Feiten om te delen’ gaven tijdens het symposium voldoende stof voor discussie, met name voor de aanwezige panelleden Arda Gerkens (HCC), Paul Solleveld (NVPI), Rob Jongmans (Walt Disney) en Geert Noorman (Nederlands Uitgeversverbond). Uit de discussie bleek onder meer dat het vergroten van het aanbod van legale content op de digitale markt met verschillende businessmodellen de meest genoemde oplossing is om downloaden uit illegale bron tegen te gaan, maar ook dat de ontwikkeling van die businessmodellen gehinderd wordt door de beschikbaarheid van illegaal aanbod.
Vooral de muziekindustrie lijdt onder het feit dat de consument downloadt uit illegale bron. De entertainmentindustrie gaf aan te kampen met veel oneerlijke concurrentie. In het illegale circuit hoeven de distributeurs namelijk niets te investeren in de creatie van de content, zij hoeven deze slechts gratis te verspreiden. Daarnaast zijn ze ook niet gebonden aan juridische regels zoals het consumentenrecht, privacyrecht en mededingingsrecht. Daar valt volgens de entertainmentindustrie moeilijk tegen te concurreren.
Verder lijkt er ook een grote behoefte te zijn om de mentaliteit van de Nederlandse consument te veranderen, aangezien downloaden vanuit illegale bronnen nog altijd maatschappelijk geaccepteerd is. De uitgevers en producenten pleiten dan ook voor het verbieden van downloaden uit illegale bron, ook om een cultuurverandering bij de consument teweeg te brengen en de illegale sites en diensten effectiever aan te kunnen pakken. Dit standpunt is inmiddels ook ingenomen door de overheid: legale consumptie moet weer de norm worden en het kabinet wil downloaden uit illegale bron verbieden.
Ook werd tijdens het symposium opgemerkt dat bestrijding van illegaal aanbod nodig is om tot een gelijk speelveld voor de legale diensten te komen en niet om consumenten dwars te zitten. Die moeten worden voorgelicht en verleid met goed legaal aanbod. Journalist Robert Levine onderschreef dit ook in zijn speech. Volgens hem is het belangrijk om het de consument vooral makkelijker te maken om legale content te kopen en het illegale circuit minder aantrekkelijk te maken, bijvoorbeeld door snel, interessante en scherp geprijsde producten uit te brengen maar ook door strenger te handhaven, primair richting de illegale aanbieders. Levine waarschuwde ook voor verschraling van het culturele aanbod wanneer alles maar gratis verspreid wordt.
Een verdere denkomslag bij de entertainment industrie is echter ook hard nodig. Arda Gerkens merkte op dat culturele producten gezien moeten worden als een dienst, zodra zij online gepresenteerd worden. Menno Bangma merkte op dat de huidige video-on-demand diensten nog niet altijd goed aansluiten op de wensen van de consument. Potentiële VOD-gebruikers ervaren volgens hem nog een te hoge drempel om betaalde content te kopen. Het betaalmoment en het ‘consumptiemoment’ zou bijvoorbeeld gescheiden kunnen worden. De aangeboden programma’s zijn bovendien niet altijd actueel en zijn vaak slechts beperkte tijd beschikbaar na aankoop. Een interessant signaal aan de overheid was dat men wijst op de essentiële randvoorwaarden van vertrouwen in online zaken doen en makkelijkere betaalmogelijkheden.
Paul Solleveld riep tenslotte op het gesprek zoals het kabinet dat voorstaat tussen rechthebbenden en Internet Service Providers over het structureel vergroten en verbeteren van het aanbod van nieuwe legale verdienmodellen zo snel mogelijk te starten. Daar moet, volgens de NVPI, ook worden gesproken over de manier waarop de consument moet worden voorgelicht.