Foto: Marieke Amelink

De veelbesproken corona-app, CoronaMelder, is vanaf 1 september in heel Nederland te gebruiken. De komende week wordt de app nog in meerdere regio’s getest, waaronder Overijssel. ECP’er Daniël Tijink en Peter-Paul Verbeek, professor filosofie en gedragswetenschappen, begeleidden afgelopen vrijdag de laatste Twentse testdag, waar zeventien burgers bij elkaar kwamen voor een panelgesprek over ethische vragen rondom de inzet van de app.

Er ging veel vooraf aan de ontwikkeling van de app CoronaMelder. Want hoewel het ministerie van VWS werd geprezen om de transparantie rondom het proces, was er ook veel chaos en verwarring. Het begon met een preselectie, waarna zeven voorstellen tijdens een appathon werden gepresenteerd. Er was veel kritiek op het proces en de gepresenteerde apps, onder andere vanwege zorgen rondom privacy. Uiteindelijk erkende minister De Jonge dat de appathon niet het gewenste resultaat opleverde en besloot een nieuw team aan te stellen. Zij ontwikkelden de app CoronaMelder en deze is inmiddels door iedereen te downloaden en bruikbaar vanaf 1 september. Hier leest u hoe de app precies werkt.

Begeleidingsethiek

Daniël Tijink en Peter-Paul Verbeek, vanuit ECP betrokken bij de app, keken de afgelopen tijd vanuit ethisch perspectief mee met de ontwikkeling van CoronaMelder. Dit thema stond ook centraal tijdens het burgerpanel afgelopen vrijdag. Aan de hand van de Aanpak begeleidingsethiek, waarbij ethiek wordt gezien als begeleider en niet als beoordelaar, werd er gediscussieerd over de mogelijke effecten van het gebruik van de app.

Het panel bestond uit een gemengde groep mensen uit verschillende beroepsgroepen, om zo een goede afspiegeling van de samenleving te creëren. Onder andere een verzekeraar, een marktkoopman, een kroegbaas en de directeur van FC Twente deden mee. In een interview met RTV Oost vertelt Verbeek: “Vanwege de diversiteit aan mensen in het burgerpanel hebben we allerlei perspectieven op tafel gekregen die er soms net wat anders uitzien dan wat je in de krant leest of wat de experts bedenken. We hebben het vooral gehad over de impact voor de samenleving. Wat gaat die app doen met de economie, met de vrijheid op straat? Gaat je werkgever het verplichten of niet? Kun je makkelijker naar de sportschool?”

Vrijblijvend

Een opvallende uitkomst uit het panel, zoals ook valt te lezen in het artikel van Tubantia, was dat een meerderheid de app nog te vrijblijvend vond. Daar waar de meeste kritiek zich de afgelopen tijd richtte op privacy, menen de Twentse panelleden dat het daarmee wel goed zit. Zij maken zich juist zorgen dat privacy te veel wordt gewaarborgd, waardoor de app minder effectief zal zijn. Ze zouden graag minder de nadruk zien op het belang van privacy en vrijheid, en meer aandacht voor de gezondheid. Verbeek en Tijink: “Je ziet in de discussie de spanning tussen vrijheid en solidariteit. Hier sloeg het heel erg door naar de kant van solidariteit. Dat is een belangrijk signaal.”

Op basis van het burgerpanel leveren Tijink en Verbeek over twee weken een rapportage met aanbevelingen aan bij het ministerie van VWS. Deze aanbevelingen kunnen gebruikt worden bij een eerste update van de app en voor het creëren van draagvlak.

Spoedwet

Het Twentse testpanel lijkt niet de enige groep te zijn met vertrouwen in de app: CoronaMelder is inmiddels al meer dan 400.000 keer gedownload en staat daarmee in de top drie van de appwinkels. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft maandag naar buiten gebracht nog niet achter de corona-app te kunnen gaan staan. Ze is positief over hoe de app ontwikkeld is, daaruit blijkt duidelijk dat deze ontworpen is met privacy als uitgangspunt. Maar de app is ook afhankelijk van de techniek en privacyregels van Google en Apple. Daarnaast stelt ze dat er een tijdelijke wet moet komen die de app een juridische grondslag geeft. De Jonge neemt dit advies ter harte en is bezig met het ontwikkelen van een spoedwet.