29-06-2017

'Vroegtijdig meedenken en balanceren' van juridische kansen en uitdagingen rondom Blockchain toepassingen

Joris Oudejans, lid van de Young Advisory Board ECP, student aan de TU Delft en vertegenwoordiger van Vlinderstorm licht toe hoe wetgevers grip kunnen houden op de blockchain technologie. Nu blockchain startups de grond uitschieten, Bitcoin het imago heeft van criminelen-valuta en banken massaal aan permissioned blockchains werken, is het begrijpelijk dat wetgevers uitzoeken hoe ze grip kunnen houden op dit alles. Hoewel nieuwe vormen van bezittingen en alomtegenwoordige pseudonimiteit op het internet uitdagingen voor wetgevers en handhavers vormen, biedt de inherente transparantie van blockchains mogelijkheden voor efficiënter toezicht. Daarbij is blockchain slechts een middel waar nieuwe toepassingen uit voort komen en is het lastig wetten of richtlijnen op te stellen voor de technologie zelf. Kansen voor toezichthouders in de financiële sector De transparantie van blockchain netwerken biedt een uitstekende kans voor toezichtsorganen om realtime financiële wetten te controleren. Zolang de toezichthouder zelf deel uitmaakt van het netwerk heeft deze te allen tijde inzicht in de status van financiële verhoudingen tussen de participanten. Waar nu constant actieve rapportage nodig is vanuit de financiële sector, kunnen deze organen met behulp van blockchain elke transactie direct controleren en is deze overhead niet meer nodig. Een voorbeeld is de Digital Trade Chain (DTC), een initiatief van zeven banken om handelsfinanciering makkelijker te maken voor het MKB. De gebruikte blockchain hier is permissioned , oftewel, alleen geautoriseerde partijen hebben er toegang tot. Alhoewel het doel van deze blockchain transparantie is voor de MKB’ers zelf is het triviaal om ook een toezichthouder inzage te bieden. Zo controleert deze direct of de uitstaande kredieten voldoen aan huidige wetgeving en kan blockchain direct helpen met het handhaven van de bestaande regels. Bredere inzet in sectoren Maar ook op toezicht op niet-financiële sectoren als voedsel en technologie kunnen kosten worden bespaard door het inhaken op de blockchains die deze sectoren gebruiken. Een veel genoemde use case van blockchains is het faciliteren van Supply Chain management. Hierin draagt elke schakel in de keten zijn goederen over door middel van een blockchain. Zolang de toezichthouder inzage krijgt in de blockchain kan hij dus in veel gevallen de kwaliteitcontroleren door na te gaan waar de goederen precies vandaan komen. Dit geldt voor de herkomst van zowel voedsel met bijvoorbeeld een Fairtrade-label als van verschillende auto-onderdelen die uiteindelijk gecombineerd worden in de fabriek. Als er iets mis blijkt te zijn met een onderdeel kan via de blockchain precies worden achterhaald waar het fout kan zijn gegaan. Focus van regulering op toepassingen in plaats van technologie Hoeveel impact men ook verwacht van blockchain, conceptueel is het niet anders dan BitTorrent of database software. Het is moeilijk om de technologie zelf te reguleren, omdat een blockchain in zijn kern bestaat uit een verzameling van technische afspraken. De verschillende protocollen die we “blockchain” noemen verschillen sterk in implementatie en hebben uiteenlopende toepassingen. Er is daarom geen specifiek attribuut van blockchain dat inherent regulering nodig heeft. Een poging om blockchain als techniek te reguleren zou te vergelijken zijn met de poging in de VS om cryptografie in computers aan banden te leggen in de jaren ‘90. Net als cryptografie heeft blockchain een breed spectrum van toepassingen en kan niet alles worden afgedekt met overkoepelende wetgeving. Door bij regulering de focus te leggen op de specifieke toepassingen van blockchain zal deze veel doeltreffender zijn dan wanneer men kijkt naar blockchain als techniek. Een kansrijke uitdaging  Kortom is het advies om blockchain vooral als mogelijkheid te zien om op verschillende sectoren tegen lagere kosten toezicht te houden en vooral niet innovatie af te remmen door onnodige wetgeving. Op nu nog noodzakelijke controleorganen kan significant kosten worden bespaard door ze realtime te koppelen aan transacties in de betreffende sector. Dit geldt voor zowel financiële diensten als allerlei andere producten. Het is goed om de ontwikkelingen in de gaten te houden op het gebied van nieuwe blockchain applicaties en eventuele wetgeving daaromheen, maar het vrijlaten van de technologie zelf laat ruimte vrij voor innovatie. Als de huidige ontwikkelingen zich doorzetten lijkt het erop dat de belofte van blockchain binnenkort uit gaat komen wat betreft het deels wegnemen van controle overhead. Voor beleidsmakers rest nu de taak om te zorgen dat zij de nieuwste generatie innovatie in staat stellen blockchain technologie ten volle te gebruiken. Young Advisory Board ECP Het betrekken van burgers, en met name jongeren, bij maatschappelijk relevante onderwerpen wordt van steeds groter belang. Jonge generaties, onze kinderen en kleinkinderen, ondervinden in de toekomst de gevolgen van beslissingen die vandaag de dag worden gemaakt. Goede vertegenwoordiging van iedere bevolkingsgroep is cruciaal voor een goed functionerende democratie. Daarom heeft ECP een Young Advisory Board in het leven geroepen, zodat jongeren hun stem kunnen laten horen over maatschappelijk relevante ICT-onderwerpen.