Wat zijn de redenen achter het niet of nauwelijks gebruik maken van internet? Wat zijn de belemmeringen en beperkingen die mensen hierdoor ervaren? Deze en andere vragen worden beantwoord in het onderzoek ‘Digbyte, digibabe, digitbeet’. Dit onderzoek is uitgevoerd door Marion Duimel en Ferro Explore! in opdracht van Digivaardig & Digibewust.
Uit het onderzoek blijkt dat een klein van de deelnemers aan het onderzoek uit overtuiging digibeet is. Deze mensen zijn niet geïnteresseerd in het gebruik van computer en internet. Ze hebben het niet nodig en willen er ook niet aan beginnen. Ze vinden het ook niet prettig dat de hele wereld er steeds meer afhankelijk van lijkt te worden. Bij een groot deel van de deelnemers bestaat echter wel degelijk de behoefte om beter met computer en internet om te leren gaan. Zij hebben een positieve attitude tegenover computers en internet. Men beseft dat het medium zo belangrijk is geworden, dat je er niet meer omheen kunt. Ook begint men zelf steeds meer mogelijkheden en ook voordelen van de computer en internet te ontdekken. Het probleem is echter dat men achterloopt qua kennis en vaardigheid en dat men het ideeheeft dat het veel tijd en moeite zal kosten deze achterstand in te halen. Zij zijn geholpen met meer voorlichting, cursussen op maat en verbetering van de gebruiksvriendelijkheid van internet en internetdiensten. Een positieve benadering, waarbij de nadruk ligt op de mogelijkheden en voordelen is gewenst. Aanspreken op mogelijke uitsluiting werkt daarentegen niet motiverend.
Uit het onderzoek blijkt verder dat de persoonlijke mogelijkheden, zoals het onderhouden van sociaal contact, het internet als informatiebron, het op orde houden van financiële zaken, een gevoel van onafhankelijkheid) motiverend zijn om online te gaan. Als barrières worden aangemerkt het gebrek aan kennis en ervaring, het gebrek aan tijd en energie die men erin moet steken, negatieve gevoelens als angst (faalangst, angst voor dingen die mis kunnen gaan), schaamte en aversie. Mensen die weinig of geen internet gebruiken voelen zich regelmatig onder druk gezet doordat in de media veel naar internet wordt verwezen. Ook leggen anderen in hun omgeving soms druk op.
Op basis de verschillende motieven van digibeten om niet of beperkt gebruik te maken van internet zijn acht typen digibeten gedefinieerd: het onbeschreven blad, de ongewild gelimiteerden, de afkerige criticus, de tevreden traditionalist, de welwillende afwachter, de ploeterende volhouder, de selectieve stoïcijn en de ontmoedigde afhaker.
De indeling is bedoeld om meer inzicht te krijgen in de verschillende redenen en motieven die er voor verschillende mensen spelen (iemand zal niet altijd alleen tot één type behoren). Het gaat daarbij om de redenen die mensen zelf aangeven. Het kan dus goed dat er ook nog achterliggende motieven zoals knoppenangst, faalangst of schaamte meespelen.
Bij elk type wordt geëindigd met een klein schema waarin de motieven en het internetgebruik van het type staan, alsmede waar het knelpunt ligt en wat er nodig is om de eerstvolgende stap richting succesvol gebruik te zetten. Een stoplicht verbeeld hoe het ervoor staan wat betreft motivatie en gebruik. Een stoplicht wat twee keer op rood staat, zal meer investering nodig hebben dan iemand die al op groen staat wat betreft motivatie en/of gebruik.