01-12-2014

Kinderen: “Bescherm ons bij het internetten”

  • School is voor kinderen dé plek om te leren over mediawijsheid
  • Aan onderzoek naar mediawijze kinderrechten deden 22.000 kinderen en ouders mee

Veilig internet, bescherming tegen schadelijk materiaal en goed geregelde privacy. Dat vinden kinderen het meest belangrijk wanneer het gaat om hun online activiteiten. Dat blijkt uit grootschalig onderzoek van Mediawijzer.net. Meer dan twintigduizend ouders en kinderen uit groep 7 en 8 (10-12 jaar) deden mee aan het onderzoek, waaronder de Digiraad van het programma Digivaardig & Digiveilig van ECP. Volgens kinderen hebben scholen een voorname taak: dit is de plek waar ze willen leren om veilig te internetten, zichzelf online te presenteren en met cyberpesten om te gaan. Ouders zien het mediawijs maken van hun kinderen juist als iets wat ook thuis moet gebeuren.

Deze en meer onderzoeksresultaten zijn vandaag door een kinderpanel gepresenteerd tijdens een persconferentie in het Haagse Nieuwspoort. Eerste en Tweede Kamerleden Joris Backer (D66), Norbert Klein (Fractie Klein) en Mohammed Mohandis (PvdA) waren aanwezig om de resultaten in ontvangst te nemen. Het onderzoek naar mediawijze kinderrechten maakt deel uit van de vijfde Week van de Mediawijsheid, die vandaag wordt afgesloten.

Met de Week vraagt expertisecentrum Mediawijzer.net jaarlijks aandacht voor het belang van mediawijsheid voor kinderen. Deze keer stond de themaweek in het teken van kinderrechten vanwege het 25-jarig bestaan van het VN Kinderrechtenverdrag. In het verdrag krijgt de toegenomen invloed van media op de levens van kinderen weinig aandacht. Daarom stelden kinderen en experts het manifest ‘Recht op Mediawijsheid’ op, dat eerder deze week aangeboden aan Kinderombudsman Marc Dullaert. Om ook het kabinet op het belang van het manifest te wijzen, dienden PvdA en ChristenUnie een motie in. Ook de VN-Kinderrechtenorganisatie Unicef heeft haar steun voor het manifest inmiddels uitgesproken.

Mary Berkhout, programmamanager bij Mediawijzer.net, is blij met al deze steun. “Kinderen van tegenwoordig groeien op met media, maar dat betekent niet dat ze er als vanzelf wijs mee om kunnen gaan. Als dit onderzoek iets laat zien is het wel dat kinderen het belang hier zelf van inzien en om steun vragen. Van ouders, scholen, mediamakers en politici. Het is  onze gedeelde verantwoordelijkheid om kinderen zo goed mogelijk wegwijs te maken in de snel veranderende mediasamenleving”, aldus Berkhout.

Onderzoek: recht op mediawijsheid

De vragen in het onderzoek zijn afgeleid van de tien mediawijze kinderrechten uit het manifest ‘Recht op Mediawijsheid’. Van deze rechten vinden de 11.000 ondervraagde kinderen het recht op veilige media, het recht op bescherming tegen schadelijke beelden en teksten en het recht op online privacy het meest belangrijk. Goed met media om leren gaan, doen kinderen het liefst samen met hun leeftijdsgenootjes op school. Hier willen ze leren over veilig internetten, wat ze wel en niet online kunnen zeggen of tonen, hoe ze met cyberpesten kunnen omgaan en hoe ze goede en slechte informatie uit elkaar kunnen houden.

Ouders en kinderen zijn het wat betreft mediawijze kinderrechten lang niet altijd eens. Zo vinden ouders dat ze kinderen voornamelijk thuis over mediawijsheid moeten leren, terwijl kinderen dit liever op school doen. Ook hebben ouders er weinig problemen mee om foto’s of filmpjes van hun kinderen online te plaatsen, terwijl kinderen vinden dat ze hier eerst toestemming voor moeten geven. Bovendien vinden ouders het erg belangrijk om afspraken te maken over hoe lang kinderen mogen internetten of gamen. Kinderen vinden dit minder belangrijk.

Het onderzoek is in opdracht van Mediawijzer.net uitgevoerd door onderzoeksbureau YoungWorks dat is gespecialiseerd in jonge doelgroepen.

Overige opvallende uitkomsten:

  • Om het internet veilig te houden, ziet een derde van de kinderen veel in het optuigen van een speciale internetpolitie, bijvoorbeeld om daar online vragen aan te kunnen stellen. Ouders vinden dit een stuk minder belangrijk.
  • Kinderen en ouders vinden het allebei belangrijk dat ouders op internet zelf het goede voorbeeld geven.
  • Voor kinderen is cyberpesten een belangrijk onderwerp. Ze willen graag op school leren hoe ze hiermee om moeten gaan. Ouders vinden dit opvallend minder belangrijk.
  • Om te voorkomen dat kinderen online schadelijke beelden of teksten zien, vinden zowel kinderen als ouders een persoonlijke code of een kinderslot een goed idee.
  • Kinderen vinden dat Google foto’s waar ze zich voor schamen op hun verzoek onvindbaar moet maken.
  • Meisjes en moeders maken zich iets meer zorgen over schadelijke foto’s op internet dan jongens en vaders.
  • Kinderen vinden dat privégegevens als telefoonnummers, adressen en foto’s niet zomaar online te vinden mogen zijn, terwijl ze weinig problemen hebben met het opslaan van surfgedrag door bedrijven. Opvallend genoeg denken ouders hier hetzelfde over.

Over de Week van de Mediawijsheid

In de Week van de Mediawijsheid (21-28 november 2014) vraagt Mediawijzer.net aandacht voor het belang van mediawijsheid voor kinderen en hun omgeving. De week staat dit jaar in het teken van kinderrechten. Dat is niet zonder reden: deze maand bestaat het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties 25 jaar. In al die jaren is het mediagebruik van kinderen ingrijpend veranderd. Bestond hun mediawereld eind jaren ’80 vooral uit televisie, kranten en tijdschriften; tegenwoordig groeien kinderen vooral op met het internet. Deze mediasamenleving biedt hen kansen en leidt tegelijkertijd ook tot vragen over de rechten, plichten en mogelijkheden van kinderen, hun opvoeders en media. www.weekvandemediawijsheid.nl 

Over Mediawijzer.net

Mediawijzer.net is het Nederlandse Mediawijsheid Expertisecentrum dat is opgericht in opdracht van de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Jeugd en Gezin. Doelstelling van de organisatie is om de mediawijsheid van kinderen van 0 tot 18 jaar te bevorderen. Bij het netwerk van Mediawijzer.net zijn rond de 1000 organisaties, bedrijven en instellingen op het gebied van mediawijsheid aangesloten. Het expertisecentrum wordt aangestuurd door vijf toonaangevende organisaties op het gebied van mediawijsheid: ECP, Stichting Kennisnet, Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, NTR en Sector Instituut Openbare Bibliotheken (SIOB).