Verschillende partijen klaagden steen en been over het ontbreken van enige aandacht voor digitalisering in de Troonrede. Wat dat betreft is het interessant niet de plannen en discussies erover op dinsdag en woensdag van deze week te bekijken, maar van ….. donderdag. De debatten over de miljoenennota bedoelt u? Nee: het algemeen overleg over de in juli uitgebrachte digitaliseringsstrategie van het Kabinet. Waar staatssecretaris Mona Keijzer van EZK vol vuur deze Kabinetsbrede plannen verdedigde. De miljoenennota wemelt van goede en/of goedbedoelde plannen op het gebied van cyberveiligheid: J&V (‘digitale veiligheid als kernpunt’), EZK (cyber aanpak MKB), Defensie (aankondiging van een ‘defensie cyberstrategie’) en BZK (o.a. 12 miljoen extra voor AIVD voor cyber) buitelen over elkaar heen om onze digitale samenleving veiliger te maken. Ook OCW wil meer gaan investeren in onderzoek naar digitaliseringsvraagstukken. Maar naast deze hygiëne-aspecten is er inderdaad geen nadere invulling van de ‘digitale koplopersgedachte’ uit het regeerakkoord. De vraag is of we dat erg moeten vinden.
We moeten geen nieuwe lekkere vleesjes van de overheid verwachten maar een satéprikker. Met keuzes voor het in nederland kampioen worden van de toepassing van kunstmatige intelligentie bijvoorbeeld. Of van digitale duurzaamheid. Of digitale zorg. Het geheim is publiekprivate samenwerking.
De vertaling van de digitale uitdagingen naar onze domeinen waarin wij leven, moeten komen vanuit die domeinen zelf. Waarbij de overheid de publieke basis bewaakt en vernieuwt (kaders, regels, grondrechten, onderwijs) maar de doorvertaling naar innovatie in de zorg, het MKB, de energiesector etc. faciliteert met bedrijven en burgers samen. We moeten geen nieuwe lekkere vleesjes van de overheid verwachten maar een satéprikker. Met keuzes voor het in Nederland kampioen worden van de toepassing van kunstmatige intelligentie bijvoorbeeld. Of van digitale duurzaamheid. Of digitale zorg. Het geheim is publiek-private samenwerking. En keuzes, commitment en aanpakken! Dit begrotingsjaar wordt juist een jaar waar WEL grote doorbraken van start moeten en zullen gaan. Het algemeen overleg gaf aardige aanknopingspunten. Wat dat betreft was het goed kersen eten bij het algemeen overleg Digitaliseringsstrategie. Met waardevolle inzichten en discussies vanuit zeer betrokken fracties. En concrete afspraken en plannen zoals door de staatssecretaris aangekondigd. Met handig af en toe verwijzend naar een van de andere departementen zonder de samenhang en afstemming uit het oog te verliezen. Enkele sappige ‘highlights’. Nederland gaat echt voor een prominente positie op het gebied van kunstmatige intelligentie: een nationale publiek-private aanpak met ‘bite’ staat op het punt van verschijnen; BZK komt nog dit jaar met een digitale inclusie aanpak vanuit de rijksoverheid met maatschappelijke partners en ook met een duidelijke kaderstelling van ethische en grondrechtelijke kaders bij de verdergaande digitalisering. Daarbij dankbaar gebruikmakend van een recent advies van de Raad van State. Concrete stappen gaan gezet worden in het betrekken van digitalisering bij het energieakkoord. De hete aardappel ‘5G’ zal worden opgegeten, Publiek-private initiatieven worden omarmd en versterkt. Positief genoemd door staatssecretaris Keijzer werd het AI-Impact Assessment dat ECP met vele deelnemers doet verschijnen tijdens het Jaarcongres ECP op 15 november. Voorafgaande aan het algemeen overleg overhandigde Mediawijzer.net (ECP is daarvan partner) een petitie aan kamerleden. Want op een belangrijke randvoorwaarde van een kansrijke digitale samenleving moeten we allemaal vol aan de bak: 5 miljoen Nederlanders kunnen nog helemaal niet meedoen omdat ze niet digitaal vaardig zijn. Dat is een grote rem op participatie maar ook op de innovatieve kracht die al deze mensen wel hebben maar nog niet kunnen inzetten. Er gebeurde dus van alles in de week van Prinsjesdag, er worden uitdagende en positieve initiatieven gelanceerd in het kader van de kansen en vraagstukken rond digitalisering. Het was dan wel niet in de plenaire zaal maar gaf de burger (tevens ondernemer, soms patiënt, student of start-up) moed! Het ‘D-woord’ was deze week eigenlijk niet alleen ‘Dividendbelasting’ in politiek Den Haag, maar als je goed luisterde was het zeker ook ‘Digitalisering’. Arie van Bellen Directeur ECP | Platform voor de Informatiesamenleving