Conclusies

In de afgelopen 20 jaar is Europese wet- en regelgeving richtinggevend geworden bij de ontwikkeling van digitale markten en diensten.
Het ministerie van Economische Zaken focust op de kansen die deze regelgeving biedt en zet in op een Europese investeringsagenda voor digitale technologie en betere regelgeving in het digitale domein.
Een Europese investeringsagenda is van belang voor onze strategische autonomie tegen de achtergrond van geopolitieke ontwikkelingen.
Er worden vier nieuwe verordeningen (acts) verwacht vanuit de Europese Commissie, naast andere vormen van wet- en regelgeving in action plans en pacts.
Er wordt pas op de plaats gemaakt als het gaat om wetgeving voor het MKB. Daarvan wordt eerst de balans op gemaakt, het adagium is take stock, then take action.
Iedere wetgeving heeft zijn eigen doelen en structuur. Daaruit vloeien ook de concrete effecten en kansen voor burgers en ondernemers voort.
Het blijft een uitdaging om kansen ook werkelijk tot uitdrukking te laten komen.
Gesprekken met bedrijven voert het ministerie parallel aan de discussies in Brussel en aan het schrijven van uitvoeringswetten. Dat is ook nodig, want wetgeving alleen is niet genoeg: het gaat om implementatie in de praktijk, bijvoorbeeld door middel van standaarden.
Bij de concurrentiepositie van Europa draait het niet alleen om harde euro’s, maar ook om het borgen van publieke waarden in het functioneren van de markt.

Samenvatting

Dagvoorzitter Arie van Bellen (Algemeen directeur – ECP) opende deze sessie, die bol stond van waardevolle informatie. Deelnemers werden bijgepraat over bestaande én toekomstige wetgeving op het gebied van digitale markten en diensten en kregen bovendien een ‘kijkje in de keuken’ bij het ministerie van Economische Zaken.

Na de korte opening gaf Marieke van der Stoel (clustercoördinator digitale markten en diensten – Ministerie van Economische Zaken) een overzicht van een aantal grote blokken wetgeving en lichtte wat voorbeelden uit. Haar collega’s van de directie digitale economie gingen vervolgens nader in op specifieke wetgeving.

Lisa Vermeer (senior beleidsmedewerker digitale economie – Ministerie van Economische Zaken), besprak het ‘digital rulebook’ en de plannen van de Europese Commissie in de periode 2024-2029. Maarten van Waveren (senior beleidsmedewerker digitale economie – Ministerie van Economische Zaken) nam het stokje over en ging in op het doel en de structuur van de Digital Services Act, gevolgd door Jaap Kerr (Beleidsmedewerker digitale economie – Ministerie van Economische Zaken) die deelnemers op vergelijkbare wijze meenam door de Data Governance Act en de Data Act.

In de discussie met het publiek ging men onder andere in op de interactie tussen het ministerie en marktpartijen, de invloed van wetgeving op de Nederlandse concurrentiepositie en de gevolgen van het recente rapport van Mario Draghi. Afsluitend gaf Marieke van der Stoel aan dat ze graag verder in gesprek gaat in een aantal sessies die samen met ECP georganiseerd worden in 2025.

Uiteenzetting van de discussie en vermelden diverse standpunten

Marieke van der Stoel ging in op een aantal grote blokken wetgeving en noemde daarbij de Electronic Identification And Trust Services (eIDAS) regelgeving, die er onder meer voor moet zorgen dat digitale portemonnees beschikbaar komen voor Europese burgers en bedrijven. Daarnaast noemde ze de AI-Act, die in de periode t/m 2027 uitgerold. Ook de status van de Digital Services Act, de Cyber Resilience Act en de Data Governance Act kwamen aan bod. Bovenal benadrukte Van der Stoel dat wet- en regelgeving veel kansen biedt.

“We focussen op kansen die de regelgeving biedt.” – Marieke van der Stoel, ministerie van Economische Zaken

Lisa Vermeer lichte toe dat ‘digital rulebook’ een term is waarmee het hele pakket aan Europese wetgeving aangeduid wordt. Ze blikte terug op wat er in de afgelopen 20 jaar aan wetgeving ontwikkeld is en wat er in de komende jaren aankomt. Vermeer besprak onder meer de mission letters van de nieuwe Europese Commissarissen, waarin vier nieuwe verordeningen rond digitale markten en diensten worden genoemd. Ook de ontwikkeling van een Europese investeringsagenda voor digitale technologie en de gevolgen van huidige wetgeving voor het MKB kwam ter sprake.

“De ontwikkeling van een Europese investeringsagenda voor digitale technologie is van belang voor onze strategische autonomie” – Lisa Vermeer, Ministerie van Economische Zaken

Maarten van Waveren ging in op de doelen en structuur van de Digital Services Act. Als concrete resultaten voor burgers en ondernemers noemde Van Waveren de motiveringsplicht bij online modereren, traceerbaarheid van handelaren op online marktplaatsen en toegang tot data voor onderzoekers.

Op vergelijkbare wijze besprak Jaap Kerr de Data Governance Act en de Data Act. Hij noemde kansen die de Data Act biedt, waaronder het ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen o.b.v. gebruiksdata. De Data Governance Act regelt onder andere de toegang tot data in het bezig van overheden en maakt het data-altruïstische organisaties makkelijker.