Terugblik ECP Deelnemersspecial metaverse
Op donderdag 20 oktober organiseerde ECP een fysieke deelnemersspecial over metaverse in The Hague Conference Centre New Babylon. Dit was de tweede sessie in een drieluik over dit belangrijke nieuwe onderwerp. Tijdens de eerste sessie in april dit jaar stond de ‘wat’ vraag centraal. Wat is de metaverse? Waar hebben we het over? En kan dit het platform van de toekomst zijn? Tijdens de afgelopen sessie gingen we een stap verder. Hoe maken we de metaverse betrouwbaar, ethisch, verantwoord en een verrijking voor de maatschappij?
De ontwikkeling van Web3 is cruciaal voor een betrouwbare en democratische metaverse
Marloes Pomp (Adviseur Web3 en Metaverse van de Dutch Blockchain Coalition) was de eerste spreker tijdens deze bijeenkomst. Marloes laat zien hoe het voor bedrijven en overheden in de toekomst steeds belangrijker wordt om aanwezig te zijn in de metaverse. “Metaverse presence wordt straks even belangrijk als een goed werkende website vandaag de dag. De avatar wordt de nieuwe company page”. Binnen de ontwikkeling van de metaverse en specifiek de nieuwe digitale economie die ontstaat is web3 essentieel. Het inbouwen van decentrale elementen en de regie bij de community leggen, kan bijdragen aan een eerlijkere en betrouwbare ontwikkeling van deze nieuwe werelden. Bij web2 hebben we als samenleving dit overgelaten aan de grote platforms. Er ligt nu een kans om het internet bottom-up opnieuw te ontwerpen, aldus Marloes. De blockchain community is goed voorgesorteerd op deze ontwikkeling, omdat zij al gewend zijn om samen te werken in decentrale communities.
Goed kijken naar ethische en juridische aspecten van deze nieuwe technologie is misschien wel belangrijker dan ooit
“Metaverse is de eerste ontwikkeling waar ik echt bang voor ben als jurist.” Aan het woord is Bart Schermer (Hoogleraar Universiteit Leiden en Partner bij Considerati). Waar Marloes liet zien dat er kansen liggen en potentieel om de ontwikkeling van metaverse in goede banen te leiden, neemt Bart ons mee naar de juridische en ethische afwegingen die gemaakt moeten worden. Hij verontschuldigt zich voor het wat sombere verhaal, maar het is wel nodig. Wat metaverse echt anders maakt dan andere technologieën, is de grote invloed die immersieve werelden hebben op ons gedrag. Bart laat onderzoeken zien waar VR training en therapie echt werkt. Een mooie ontwikkeling, maar dit kan ook de andere kant uitslaan.
Er is veel mee onderzoek nodig naar de effecten van virtuele en augmented werelden op onze maatschappij. Er is simpelweg nog geen lange termijn onderzoek mogelijk geweest, omdat de technologie pas net in opkomst is. “We kunnen als samenleving alleen functioneren als we een gedeeld begrip hebben van de realiteit. Door Metaverse kan dit ernstig onder druk komen te staan, maar hoe precies dat weten we nog niet”, aldus Bart. In zijn presentatie laat Bart zien hoe belangrijk het is om deze ontwikkeling nauwgezet te monitoren en begeleiden. ECP heeft de juiste instrumenten om dit te doen zoals het opstellen van een impact assessment, of de begeleidingsethiek methode.
Experimenteren is key
De laatste presentatie van de sessie werd gefaciliteerd door Rijkswaterstaat NOVA. Emilija Savanović (verandermanager bij NOVA) en Samir Lahiri (metaverse verkenner bij NOVA) hebben het afgelopen jaar onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van metaverse toepassingen voor de overheid. Door middel van experimenten rondom de thema’s hybride werken, betere overheidsdiensten, samen maken en ervaringsgericht leren is veel kennis opgedaan. En dit is ook nodig zo stellen Emilija en Samir. De ontwikkeling van de metaverse gaat door en we moeten op die trein stappen: “Metaverse is geen hype maar een trend die door gaat zetten, daarom hebben we met 300 collega’s geëxperimenteerd in virtuele werelden”.
Emilija laat zien dat er specifiek voor de overheid verschillende participatie scenario’s te bedenken zijn. Wat snel duidelijk wordt is dat de overheid niet passief kan afwachten wat er op hen afkomt. Je moet actief deelnemen, experimenteren en mogelijk zelfs bouwen aan het platform van de toekomst. Als de overheid de randvoorwaarden wil bepalen, dan moeten we nu zoveel mogelijk kennis opdoen.
Samen vooruit
Aan het einde van de sessie werden de sprekers in een panel gevraagd wat nu de vervolgstappen moeten zijn. De vervolgstappen zijn samen te vatten in drie acties:
- Er is niet één route vooruit. Er zijn veel verschillende perspectieven en er is expertise nodig om van de metaverse een succes te maken. Eén belangrijk aspect is daarin het betrekken van de community die nu de metaverse en web3 toepassingen aan het bouwen zijn.
- Er zijn meer initiatieven bij de rijksoverheid rondom metaverse, maar veel van deze initiatieven zitten nog onder de radar. We moeten krachten bundelen en laten zien waar we mee bezig zijn. De lerende overheid die durft te experimenteren is belangrijk.
- Er gebeurt al veel en we moeten het wiel ook niet opnieuw uitvinden. Bewustwording begint nu te komen. Het is belangrijk om meer onderzoek te doen en de kennis over publieke waarde mee te nemen in nieuwe experimenten.
Vanuit ECP gaan we aan de slag met deze oproepen. Dat gaan we doen tijdens de derde sessie in deze reeks op 17 november tijdens het ECP Jaarfestival. Daarnaast gaan we best practices en lopende onderzoeken inventariseren en verzamelen. Het wiel niet opnieuw uitvinden, maar wel de kraaltjes verbinden met het touwtje dat ECP heet. Alleen op die manier kunnen we regie pakken en serieus aan de slag gaan met belangrijke randvoorwaarden.
Presentaties en sprekers
Marloes Pomp – Adviseur Web3 en Metaverse – Dutch Blockchain Coalition
Marloes is een tech enthousiast met een passie voor publieke dienstverlening en maatschappelijke opdrachten. Ze is een veelgevraagd spreker op internationale technologie congressen. Momenteel is Marloes werkzaam binnen zowel de Dutch Blockchain Coalition en de Nederlandse AI Coalitie op thema’s als Decentrale Autonome Organisaties en Mensgerichte AI.
Marloes heeft diverse nevenfuncties zoals de Raad van Advies van de Rechtbank Gelderland, de stuurgroep van het European AI Forum en is founder van On MY Way UA, een stichting gericht op hulp aan Oekraïne.
Presentatie van Marloes Pomp ontvangen? Stuur een mailtje naar events@ecp.nl
Bart W. Schermer – Partner / Hoogleraar – Considerati / Universiteit Leiden
Bart is partner bij Considerati en hoogleraar privacy en cybercrime aan de Universiteit Leiden. Bart richt zich in zijn onderzoek op de ethische en juridische aspecten van nieuwe technologieën zoals AI en de Metaverse.
Bekijk de presentatie: Presentatie – Prof. mr. dr. Bart W. Schermer
Emilija Savanović – Verandermanager – Rijkswaterstaat NOVA
Emilija is verandermanager bij Rijkswaterstaat NOVA. Ze werkt aan verschillende verander- en transitieprogramma’s binnen IenW en Rijkswaterstaat en vervult binnen NOVA diverse rollen. Emilija is, zoals ze het zelf mooi formuleert, een dromer en een doener. Dromen over innovaties doet ze graag, maar om een innovatie te accepteren is er vaak gedragsverandering nodig. Het begint met denken, maar vervolgens ook echt met doen en daarvan leren.
Samir Lahiri –Metaverse verkenner – Rijkswaterstaat NOVA
Samir is Metaverse Verkenner bij Rijkswaterstaat NOVA. Samir is trekker van het NOVA VR/AR doorontwikkelingstraject waar plaats is voor haalbaarheidsverkenningen en experimenten rondom de thema’s hybride werken, betere overheidsdiensten, samen maken en ervaringsgericht leren. Hij is op een missie om publieke dienstverlening een boost te geven met nieuwe manieren van werken en het slim toepassen van opkomende technologieën.
Bekijk de presentatie: Presentatie – Samir Lahiri en Emilija Savanovic
Bekijk ook de Metaverse verkenning Nova publicatie.