Verslag: Ben jij digitaal in balans?

Maaike Drok, Netwerk Mediawijsheid
Netwerk Mediawijsheid zet zich in voor een mediawijs Nederland, met meer dan 1300 partners. Deze week is een speciale week, want het is de Week van de Mediawijsheid. Deze draait om het thema #hierniet. Waarbij we ons uitspreken tegen kwetsend gedrag op internet.
Ander belangrijk onderwerp: digitale balans. Twee netwerkpartners weten hier alles van: het Trimbos-instituut en Digitaal in Balans.

Vincent van der Rijst, Trimbos, wetenschappelijk medewerker gamen, gokken en digitale balans.

We zien een grote toename in schermgebruik. We zitten de helft van onze wakkere tijd achter een scherm. Schermen hebben veel voordelen en kunnen behoeftes vervullen. Maar er zijn ook negatieve effecten. “Gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevingen en niet louter het ontbreken van ziekten of gebreken” – aldus het WHO. Dat komt terug in het Digitale Balans Model. Je bent digitaal in balans als je sociaal, lichamelijk en mentaal gezond bent. Hierin moet ieder eigen keuzes maken. Autonomie is belangrijk: welke activiteiten kies je om digitaal in balans te zijn.

“We zien een grote toename in schermgebruik. We zitten de helft van onze wakkere tijd achter een scherm. Hierin moet ieder eigen keuzes maken: welke activiteiten kies je om mentaal, lichamelijk en sociaal gezond te blijven?”

– Vincent van der Rijst, Trimbos-instituut

Je ziet bv gamen onder jongeren: er zijn positieve effecten en mentale behoeftes worden vervuld: je leert nieuwe dingen, je ontspant, je komt in contact. Maar je zit ook veel, dus de beweegbehoeftes komen hierbij tekort. Dus kies er dan voor om op een ander moment op de dag voor bewegen.

Het Digitale Balans Model wordt verder doorontwikkeld. Moet er bijvoorbeeld ok cognitieve gezondheid bijkomen als (sub)categorie? Ook moet er een onderzoeksinstrument komen om digitale balans goed te meten in al z’n aspecten.

Trimbos wil beter onderzoek doen naar de rol van digitale media op de gezondheid. Ontwikkelen evidence-based praktische tools en handreikingen. En adviseren ouders, onderwijs, zorg, overheid etc. Daarmee willen ze gebruikers helpen om positieve kanten van media te benutten en de risico’s te verkleinen.

Voorbeeld: samenwerking met Netwerk Mediawijsheid, pagina op hoezomediawijs.nl over digitale balans voor kinderen vanaf 10 jaar. En de website digitalebalans.nl, waarop ook een zelftest staat. Daarbij is ook een Wijzer in digitale balans ontwikkeld, waarin per leeftijdsgroep aandachtspunten zijn voor professionals uit onderwijs en zorg.

Lespakket Digitale Balans ontwikkeld.

Digitale balans kaartspel, 12-16 jaar in gesprek gaan over mediagebruik en digitale balans.

Links:
Trimbos.nl/kennis/gamen-gokken/mediawijsheid-en-digitale-balans
Netwerkmediawijsheid.nl/impact/digitale-balans-pagina
Digitalebalans.nl
Vrijst@trimbos.nl

Iris Visser, oprichter Digitaal in Balans en Het Buitenkantoor

Sociaal cultureel antropoloog

Organiseert o.a. buitenmeetings en wandelingen. We combineren met Digitaal in Balans en Het Buitenkantoor het buiten zijn met binnen werken. Buiten kun je even in de verte kijken, wat werkt tegen bijziendheid.Waarom? Voor meer beweging (lichamelijk), voor beter contact (sociaal) en vaker afschakelen (mentaal).
Wandelen is beter voor het gesprek, beter voor je brein, etc. Je bent productiever als je ook buiten werkt en wandelt tussen je werk door.
Ga met je collega’s naar buiten, maak digitale balans een onderwerp van gesprek. Ook wanneer je een dilemma hebt om te bespreken, maak een wandeling met een collega. En zie dat dan niet als pauze!
Een-op-een overleggen: doe het telefonische en niet in een videomeeting, want dat is onnodige informatie.
Digitale balans ná je werk is ook belangrijk. Door ook ’s avonds nog veel tv te kijken heb je minder beweging, minder sociaal contact en minder tijd om informatie te verwerken. Het risico van dit laatste is dat je dat vervolgens ’s avonds in bed gaat doen. Leg om 20 uur/21 uur je telefoon weg. En maak bewuste keuzes in met aandacht aanwezig zijn, maak hier afspraken over.

Nog een tip: plan op je dag een mail en app-uurtje in, zodat je dat goed afbakent.

“Verander je denken over werk: werk is ook je bureau en je hoofd opruimen, ideeën opdoen, je collega leren kennen en geconcentreerd werken (onbereikbaar zijn).”

– Iris Visser van Digitaal in Balans

Interactief element met teamgesprekstarters.

Stelling: Berichten die wachten op een antwoord kunnen best een paar uur of langer wachten.

Reactie deelnemers:
“Je hoeft niet altijd te reageren, als het echt belangrijk is dan bellen ze wel.”
“Als je niet met elkaar afspreekt dat je WhatsApp gebruikt voor urgente dingen, dat is het onduidelijk hoe snel je moet reageren op de mail.”

Stelling: Werken wanneer en waar je maar wilt is beter voor mijn digitale balans dan van 9-17 werken op kantoor.

Reactie deelnemers:

“Ik merk dat als ik mijn tijd zelf kan indelen, dat ik dan ’s avonds of ’s ochtends vroeg ook ga werken. Maar als ik van 9-17 werk is het duidelijk afgebakend en leg ik daarna m’n telefoon weg.”
“Ik vind het fijn om van 12-13 naar het zwembad te gaan, dus die flexibiliteit is heel fijn.”
“Het hangt sterk af hoe je collega’s ermee omgaan, daar zit frictie als de tijden uiteen lopen.”
“We zijn slaaf van de algemene gang van zaken. We staan om 12 uur in de rij voor lunch en staan met z’n allen in de file.”
Een brainstormsessie kan prima wandelend. Wandel in duo’s, en wissel dit door. 80% van de tijd gaat in het hardop nadenken zitten. Dit kun je vastleggen door bij de plenaire terugkoppeling de belangrijkste inzichten te noteren en in de app te delen. Of neem de audio op.
Lees voor meer tips het boek Walk your meeting.

Website: digitaalinbalans.nl
Iris@digitaalinbalans.nl

Presentaties

Ben jij digitaal in balans?: Powerpoint in PDF