Kwart eeuw overheidsbeleid op het gebied van digitalisering onder de loep: sporadisch succes en veel loze beloften zo blijkt uit onderzoek

Den Haag, 17 november 2023 – Wat heeft de regering op het gebied van digitalisering de afgelopen 25 jaar bereikt? Welke beloftes, toezeggingen en ambities zijn waargemaakt en wat heeft het kabinet niet voor elkaar gekregen? Daar draait het om in het onderzoek ‘Over schone dromen en verbroken beloften’. Want door te ontdekken waar de knel- én pluspunten zitten, kun je het in de toekomst beter doen. Het ECP-Jaarfestival, met als thema ’25 jaar digitalisering’, vormde de aanleiding voor het onderzoek.

“In het onderzoek ligt de focus op de relatie tussen overheid en burger,” zegt Arie van Bellen, Directeur van ECP | Platform voor de InformatieSamenleving en samenwerkingspartner van het onderzoek. “Er is speciale aandacht voor thema’s als digitale inclusie, regie over eigen gegevens, actieve en passieve openbaarheid, democratische participatie en informatiebehoeften. Het onderzoek vond plaats aan de hand van regeerakkoorden, kabinetsstandpunten en beleidsstukken uit de afgelopen 25 jaar. Ook zijn de adviezen van de Commissie Franken, de Commissie Docters van Leeuwen en de Commissie Wallage meegenomen, alsmede enkele achtergrondstudies, zoals die van Frissen, Van de Donk en Zuurmond.”

Dat er de afgelopen 25 jaar veel is gebeurd op het gebied van digitalisering, overheid en samenleving, is een understatement. Zo heeft de burger niet alleen een brede toegang tot internet gekregen, ook is het inmiddels eenvoudig om rijbewijzen en energiesubsidies digitaal aan te vragen. Verder maken miljoenen Nederlanders gebruik van de vooringevulde belastingaangifte. Dat scheelt tijd en, in sommige gevallen, ook geld.

Aan de andere kant blijkt dat er ook heel veel niet is gebeurd. Enkele voorbeelden zijn:

Conclusie ‘Over schone dromen en verbroken beloften’

De onderzoekers sturen aan op een dialoog tussen alle betrokkenen om zo te achterhalen waarom beloftes niet zijn nagekomen. En, nog belangrijker, ze concluderen dat het zaak in om te zorgen dat de uitgesproken ambities de komende jaren wél werkelijkheid worden. De meeste thema’s zijn namelijk nog steeds actueel, wat ook wel blijkt uit tal van ambtelijke beleidsnota’s en verkiezingsprogramma’s waarin ze terugkomen. De resultaten van het onderzoek dienen tevens als input voor de uitvoeringsagenda van de maatschappelijke Coalitie Over Informatie Gesproken.

‘Over schone dromen en verbroken beloften’ is vanaf 17 november 2023 te raadplegen via www.overinformatiegesproken.nl/producten-publicaties.