Tijdens een levendige bijeenkomst in het Humanity House in Den Haag gaven op 1 juni jl. Lionel Veer (Mensenrechten ambassadeur), Mariko Peters (Tweede Kamerlid GroenLinks), Jacqueline Lampe (Directeur Amref Flying Docters), Hossein Bastani (zelfstandig adviseur) en Jan Kleijssen (Raad van Europa) hun visie op de impact van internet op mensenrechten. Het seminar ‘Mensenrechten in het digitale tijdperk’ werd georganiseerd door ECP, het ministerie van EL&I, het ministerie van Buitenlandse Zaken en SIDN onder de vlag van het Nederlandse Governance Forum (NL IGF).
Alhoewel het ‘grenzenloze’ internet in een groot deel van de wereld voor vrijheid staat, knabbelen een aantal naties in toenemende mate aan die vrijheid. En dan met name aan die van de sociale media. Niet alleen omdat sociale media ook wel worden gebruikt voor criminele activiteiten, maar ook om maatschappijkritische acties de kop in te drukken, omdat die bepaalde regimes onwelgevallig zijn. Denk daarbij aan landen als China en Iran en een deel van het Oostblok.
Daarbij dienen vragen zich aan als ‘Wanneer is de invloed van dit vrije medium zo groot dat het een gevaar vormt voor de maatschappij? En is controle dan een uitkomst, of spelen internet en de sociale media juist een hoofdrol in de bescherming van mensenrechten? En moet internetvrijheid gewaarborgd worden, ook als dat ten koste gaat van de maatschappelijke veiligheid?’
Op deze en andere vragen gingen onze sprekers met diverse invalshoeken in:
Lionel Veer (Mensenrechten ambassadeur) sprak over de kansen en uitdagingen van internetvrijheid als prioriteit van het Nederlands mensenrechtenbeleid. Want, zo stelt Veer, Nederland heeft een simpele boodschap: wereldwijd heeft iedereen recht op een open, vrij en toegankelijk internet en bij discussies over de toekomst van dat internet moet iedereen kunnen worden betrokken. De Nederlandse regering heeft wereldwijd een leidende positie in het debat over de toekomst van het internet. Veer constateert dat de discussies steeds complexer worden: mensenrechten, privacy, auteursrecht, cybersecurity zijn er immers onderdeel van. Bovendien groeit ook het aantal stakeholders waarmee rekening gehouden moet worden. Daarom is op initiatief van minister Rosenthal tijdens de Freedom Online conferentie vorig jaar in december, de Freedom Online Coalition opgericht waarin 17 landen zitting hebben. Tot slot benadrukt Lionel Veer dat er nog een hoop werk te doen is. Veel landen hebben nog geen stelling genomen. En een open en vrij internet zoals we dat vandaag kennen is juist belangrijk voor bedrijven, applicaties etc. maar ook cruciaal voor mensenrechten-activisten.
Mariko Peters (Tweede Kamerlid GroenLinks) vertelde over de uitdaging die is ontstaan rond mensenrechten in ons digitale tijdperk. Volgens haar heeft macht tegenwoordig het gezicht van informatie. Wie informatie bezit heeft macht. Daarbij vormt juist die informatie weer de bodem voor een nieuwe burgerlijke macht. ICT geeft burgers, bedrijven en massa’s repertoire om zich te organiseren en te informeren. Volgens Mariko zou de democratie het potentieel en de nieuwe mogelijkheden voor burgers en bedrijven om te participeren dan ook radicaal beter moeten benutten. Niet alleen in landen waar internet meer een intranet aan het worden is, maar ook hier in Nederland kan de overheid beter inspelen op de kansen van het internet door bijvoorbeeld echt transparant te worden. Het internet is het nieuwe digitale publieke forum van die democratie, aldus Mariko Peters.
Jan Kleijssen (Director Information Society and Action against Crime Directorate, Directorate General of Human Rights and Rule of Law – DGI Council of Europe) lichtte de Internet Governance Strategy toe die de Raad van Europa recentelijk heeft ontwikkeld. Hij pleitte daarbij voor een open en vrij internet. Die openheid en vrijheid wordt bevorderd door de mate waarin mensen vertrouwen hebben in het internet. Echter, er bestaat geen vrijheid zonder veiligheid. Daarom moet men ook verantwoordelijk worden gehouden voor het online plaatsen van onrechtmatige inhoud. De rechten van de mens moeten beschermd worden, ook online. We moeten zuinig zijn op ons internet, aldus Jan Kleijssen.
Hossein Bastani (zelfstandig adviseur) ging nader in op de structuur van Iran’s cyberoorlogvoering. Het is een complexe structuur dat uit meerdere lagen bestaat. Deze structuur is ervoor bedoeld om vijanden en critici van het islamitische regime op het internet te confronteren en heeft verschillende eenheden om dit doel na te jagen. Hossein zette de verschillende elementen van deze structuur en de bijbehorende verantwoordelijkheden uiteen.
Jacqueline Lampe (Directeur AMREF flying docters) sprak over gezondheid en mobiele telefonie in Afrika. Lampe benadrukte dat gezondheid een mensenrecht is. Helaas draagt het continent Afrika een kwart (24%) van de wereldwijde ziektelast en is er een tekort aan 2,4 miljoen zorgverleners. Samen met de bevolking werkt AMREF aan het versterken van gezondheidssystemen om de bestaande kloof te kunnen dichten. De mobiele telefoon komt daarbij goed van pas, want maar liefst 64% van de mobieletelefoongebruikers woont in een ontwikkelingsland. Bovendien heeft Afrika de snelst groeiende mobieletelefoniemarkt ter wereld. Jacqueline vertelt aan de hand van voorbeelden over bijvoorbeeld moeders die ze via de mobiele telefoon kunnen oproepen om hun kinderen te laten vaccineren en hen vertellen wanneer en waar we langskomen. Tenslotte vertelt Jacqueline over M-Learning dat nu na E-learning, veel potentieel biedt in Afrika: leren via de mobiele telefoon. Want zelfs in de meest afgelegen gebieden beschikt men over een mobiele telefoon en kunnen letterlijk en figuurlijk afstanden worden overbrugd. Via M-learning heeft gezondheidspersoneel de gelegenheid om zich professioneel te ontwikkelen en hun medische kennis up-to-date te houden. Ook bieden ze deze groep de mogelijkheid om advies in te winnen bij collega’s of andere deskundigen.
Tot slot debatteerden onder leiding van professioneel debatleider Donatello Piras de aanwezigen over stellingen als:
– “The West has to put pressure on countries like Iran on internet freedom”
– “Met de nieuwe technologische ontwikkelingen is het klassikaal opleiden van gezondheidspersoneel niet meer nodig”
– “Internetvrijheid moet ten koste van alles gewaarborgd worden”
De bijdragen van Lionel Veer, Mariko Peters en Hossein Bastani kunt u hier nalezen.
Bezoek voor meer informatie over het NL IGF ook www.nligf.nl