06-10-2016

Licht op de digitale schaduw

Achtergrond rapport
Het rapport werd geschreven door een groep van privacy- en big data experts vanuit de wetenschap en het bedrijfsleven, onder leiding van prof. Dr Jeroen van den Hoven en begeleiding van TNO.

Deze groep is door minister Kamp gevraagd om de relatie tussen big data en profilering en de bescherming van grondrechten verder te verkennen. Daarnaast was de vraag om oplossingsrichtingen uit te werken voor het verenigen van twee doeleinden: benutten van de mogelijkheden van big data enerzijds en het behoud van het vertrouwen van de samenleving in het internet anderzijds. Kortom: zij bogen zich over de vraag hoe maatschappelijk verantwoord te innoveren met big data. De scope was beperkt tot het gebruik van big data door het bedrijfsleven. Om de vraag te kunnen beantwoorden, is de expertgroep gaan praten met verschillende bedrijven in diverse sectoren.

Boodschap
De hoofdboodschap van het rapport is dat een verantwoorde verwerking van gegevens voordelen biedt aan alle partijen, zowel consumenten als bedrijven. Volgens de opstellers kan wetgeving als een prikkel fungeren om op verantwoorde wijze met persoonsgegevens om te gaan en daarin nationaal en internationaal zelfs onderscheidend te zijn.

Aanbevelingen
Het is een oproep aan het bedrijfsleven om nog serieuzer aan de slag te gaan met belangrijke uitgangspunten uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming die in werking treedt in mei 2018, zoals: privacy by design. Het rapport ziet branches en koepels als de aangewezen partijen om een voortrekkersrol in t vervullen. Branches en koepels kunnen dit doen door het organiseren van de onderlinge dialoog, verspreiding van de benodigde kennis en het opstellen van gedragscodes en waarborgen.

Er worden ook aanbevelingen gedaan om het toezicht te verbeteren en om meer in dialoog op zoek te gaan naar ruimte voor innovatie. De expertgroep constateert namelijk ook dat sommige wettelijke eisen als lastig en zelfs als onuitvoerbaar worden ervaren door bedrijven die met big data willen werken. Hieruit volgt de aanbeveling om experimenteerruimte te creëren zodat bedrijven kunnen verkennen welke diensten ze willen ontwikkelen zonder dit bij de verzameling van data al te moeten inschatten. Naar analogie van de sand boxes in de Britse financiële sector. Minister Kamp heeft naar aanleiding van dit rapport in een brief aan de Tweede Kamer aangegeven in overleg te treden met de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) om te bezien welke mogelijkheden er zijn binnen de kaders van de wetgeving.

Een andere aanbeveling van het rapport is om kennis te ontwikkelen rondom de effecten van kunstmatige intelligentie en zelflerende systemen op de bejegening van individuen. Ten slotte geven zowel de expertgroep als de minister aan dat bewustwording van de consument belangrijk is en dat daar dus verder ingezet wordt middels de publiek-private voorlichtingsinitiatieven veiliginternetten.nl en Alert Online. De bedoeling is om de consument bewuster te maken van het gebruik van persoonsgegevens in de huidige data economie en wat men zelf kan doen om de persoonlijke levenssfeer te beschermen.

Het rapport is hier te downloaden.