De conferentie wordt geopend door Annic van Damme, presentatrice voor NOS op 3, zelf moeder van een ukkie en zeker niet onbekend met mediawijsheid. Met Remco Pijpers (Mijn Kind Online, Kennisnet) bespreekt ze wat er vandaag zoal op het programma staat: met verschillende sprekers, en natuurlijk de uitreiking van de prijzen, kijken we wat er aan digitale content voor kinderen is én hoe de toekomst eruit ziet.
De presentaties van de middag kunt u hier terugvinden.
De donkere en zonnige kant van media
De eerste spreker die het podium betreedt is onderzoekster en hoogleraar Jessica Piotrowski. Zij deed onderzoek naar zowel de donkere als de zonnige kanten van media en jeugd.
Haar presentatie is een pleidooi voor het erkennen van de verschillen tussen jongeren. De relatie tussen jeugd en media is complex en media zijn voor hen niet per se goed of slecht, maar wel krachtig. Dat betekent niet dat er geen negatieve consequenties van mediagebruik bestaan (die zijn er zeker en moeten we ook erkennen, denk aan cyberpesten en grooming), maar: laten we ook vooral kijken naar hoe media voor de grootste groep jongeren juist veel positieve effecten hebben, zoals het ontwikkelen van een identiteit en het oefenen van belangrijke sociale vaardigheden in een ‘veilige’ omgeving.
Haar oproep aan ouders, opvoeders en mediamakers: zorg dat digitale content matcht met de behoeften en het niveau van kinderen, en kijk ook naar je eigen mediagebruik om voor je kinderen een goede balans te bepalen.
Durf te experimenteren
Louis Stiller, o.a. publicist en schrijver, bespreekt de inzet van eboeken, apps en literaire games binnen het onderwijs. Moeten we dit willen? Er zijn veel argumenten voor en tegen te noemen, maar Louis geeft het volgende advies: durf te experimenteren, ga met leerlingen en collega’s in gesprek en verbindt papier en scherm met elkaar. Die schermen verdwijnen niet zomaar meer, en dus moeten we de jeugd goed voorbereiden op een digitale toekomst.
Een veel gehoorde term is social reading, een interactieve manier van lezen waarbij samenwerken en creativiteit de ruimte krijgen.
Niet consumeren, maar produceren
Ze worden steeds bekender, de tientallen FabLabs en Makerspaces die Nederland rijk is. Kinderen kunnen hier creatief aan de slag met bijvoorbeeld programmeren en 3D-printen. Ook in het onderwijs wordt deze trend opgepikt in de vorm van Maker Education. De slogan van Jeroen de Boer, o.a. voorzitter van Stichting FabLab Benelux: ‘laat kinderen niet consumeren, maar produceren!’ Laat ze actief deelnemer zijn van de wereld en kritisch nadenken over de online omgeving waarin ze zo veel tijd doorbrengen.
Dankzij het internet kunnen we fysieke en digitale elementen combineren, wat zorgt voor snelle innovatie en het makkelijk delen van ideeën. Ook leerkrachten kunnen bij FabLabs terecht voor hulp om maakonderwijs vorm te geven.
Nieuwsgierigheid & motivatie
Zelf beslissen wat je doet, oftewel autonoom zijn, is enorm belangrijk voor kinderen, stelt Jan-Willem Huisman van IJsfontein. Big data en gepersonaliseerd leren zijn ontwikkelingen met veel potentie. Systemen stippelen voor kinderen een pad uit op basis van eerder verkregen data. Efficiënt? Misschien wel, maar hoeveel vrijheid heeft een kind nog om zijn eigen weg te kiezen en van richting te veranderen? Autonomie wakkert nieuwsgierigheid aan, en is een voorwaarde om te kunnen leren en ontwikkelen, te mogen experimenteren en falen, om problemen op te kunnen lossen, trots te zijn en te spelen. Enorm belangrijk in een schoolomgeving dus, aldus Jan Willem.
Het speelgoed van de toekomst
Een barbiepop waarmee kinderen in gesprek kunnen gaan – het is slechts één van de vele voorbeelden van het opkomende Internet of Toys. Anne Peetoom deed samen met Celine Timmerman een inventariserend onderzoek in opdracht van Mediawijzer.net. Daarvoor gingen zij in gesprek met technische experts, pedagogen en andere professionals.
Steeds terugkerende thema’s zijn vraagstukken rond privacy (wat gebeurt er met de data die je kind of jij in het speelgoed stopt?), datalekken en data hacks. Wie is er eigenlijk aan zet? Dat zijn ouders, speelgoedfabrikanten, veiligheidsprofessionals, pedagogen, de overheid… in het ideale geval zitten zij al bij de ontwikkeling van slim speelgoed sámen aan de tekentafel.
» Meer weten over het inventariserend onderzoek naar Internet of Toys + download
Uitreiking Kinder Media Awards
Na een inspirerende middag was het dan eindelijk tijd voor de uitreiking van de Kinder Media Awards voor de beste digitale content voor kinderen. Zo ging de Gouden @penstaart XL naar Jan-Willem Huisman en Hayo Wagenaar van IJsfontein. Zij ontvingen deze speciale ‘oeuvreprijs’ voor hun bijzondere inspanning voor betere digitale inhoud voor kinderen.
De vakjury: “Jan-Willem en Hayo zijn na zoveel jaren nog steeds jong van geest. Ze dromen en denken na. Daarom kun je wel zeggen dat ze van de digitale kindercontent niet alleen keizer zijn. In hen schuilt ook een filosoof.”
Naast de Gouden @penstaart XL zijn ook de winnaars bekend van de Gekko en Kameleon en de Media Ukkie Award.
» Bekijk hier alle winnaars van de Kinder Media Awards 2016
» Bekijk hier de foto’s van de Kinder Media Awards
De conferentie en uitreiking is een initiatief van ECP | Platform voor de InformatieSamenleving, mijnkindonline.nl, Mediawijzer.net en de Stichting CPNB. Met de Kinder Media Awards worden mediamakers beloond en gestimuleerd tot het maken van kwalitatieve media voor kinderen. Daarnaast informeren de Kinder Media Awards ouders en opvoeders over de keuzes voor geschikte apps, websites en digitale boeken voor kinderen. Zie ook kindermediaawards.nl.
Foto’s: Jorrit Lousberg