Stel, je hebt tijdens je werk per ongeluk op een phishinglink gedrukt. Of je bedrijf is slachtoffer geworden van een cyberaanval. Wat doe je? Zoek je meteen de verantwoordelijke collega’s op of stop je je hoofd het liefst onder een kussen en negeer je de mogelijke consequenties? Het lijkt logisch dat je een incident meteen meldt en hulp zoekt, maar dat blijkt in de praktijk vaak niet het geval. Vaak generen mensen zich voor hun fout en dan maakt het niet uit of ze nu werken in de boardroom of in de kantine, of het nu politici zijn of ambtenaren.
Dat is cyberschaamte.
Iedereen kan slachtoffer worden van een cybersecurity incident. Daarover hoef je je dus niet te schamen! Niet omdat je niet oplette, bang bent voor imagoschade of gewoonweg de kennis niet had. Een twaalfkoppige jury onder voorzitterschap van Tweede Kamerlid Barbara Kathmann koos uit 125 inzendingen ‘CYBERSCHAAMTE’ als hét cybersecuritywoord van het jaar. Een verkiezing die dit jaar voor het eerst door de Cybersecurity Alliantie, een netwerk van publieke en private partijen die de schouders zetten onder het digitaal weerbaar en veiliger maken van Nederland, georganiseerd wordt. In oktober werd, tijdens de Europese Cybersecuritymaand, opgeroepen woorden aan te leveren voor de verkiezing. Een greep uit de 125 inzendingen: Cloudwatervrees, Password Spraying, Whispergate, Cyclotron, Nerd-fluisteraar, Chefsache, security.txt en ketenweerbaarheid.
Vandaag dus de onthulling! Het doel van deze verkiezing is het op gang brengen van het gesprek. En cyberschaamte is de perfecte starter. Een woord dat niet alleen begrepen wordt door specialisten maar een groot publiek aanspreekt en duidelijk maakt waar het om gaat. “Wil je maatschappelijk grote problemen als ransomware sneller kunnen aanpakken, leiderschap tonen zowel in je organisatie als in de boardroom en je medewerkers bewuster maken, dan moet cyberschaamte (snel) plaatsmaken voor openheid!”, aldus juryvoorzitter Kathmann
Het woord cyberschaamte wordt opgenomen in het cybersecuritywoordenboek. Dat verscheen voor het eerst in 2019, een initiatief van brancheverenging Cyberveilig Nederland en de Cybersecurity Alliantie. Hierin wordt moeilijk jargon uitgelegd in begrijpelijk Nederlands. Met het woordenboek kunnen gebruikers van cybersecuritydiensten makkelijker met specialisten in gesprek, technische rapporten en adviezen doorgronden en offertes beoordelen. Inmiddels is een derde druk verschenen, de woordenlijst is ook als app. Strategisch adviseur Liesbeth Holterman van Cyberveilig Nederland: “Hoe goed de IT-systemen van een organisatie beschermd zijn tegen aanvallen van buitenaf, hangt vaak af van mensen. Veiligheid is net als in een ketting, zo sterk als de zwakste schakel. Gebrek aan kennis is vaak zo’n zwakte. Dan gaat het mis doordat mensen de juiste terminologie niet snappen of zich schamen omdat ze, bijvoorbeeld een phising mail niet hebben herkend. Daarvoor hadden we al het cybersecuritywoordenboek, met deze nieuwe verkiezing willen we daar op een vrolijke manier extra aandacht op vestigen.”
De juryleden
De jury, bestaande uit Barbara Kathmann (juryvoorzitter, lid vaste commissie Digitale Zaken Tweede Kamer), Ronald Verbeek (CIO Platform Nederland), Raymond Bierens (Connect2Trust), Jelle Niemantsverdriet (Microsoft), Danny Jaspers (NCSC), Evert van Zanten (PviB), Ivo van Nimwegen (Siemens), Nicole Mallens (VNO-NCW), Dorijn Boogaard (ESET), Kelvin Rorive (Rabobank), Marnix Korlaar (NCTV), Liesbeth Holterman (Cyberveilig Nederland).