10-07-2025
Digitalisering vraagt visie, koers en politieke moed
In een zonovergoten Pulchri Studio in Den Haag kwamen bestuurders, Kamerleden, beleidsmakers, ondernemers, wetenschappers en maatschappelijke partners samen voor het jaarlijkse Politiek Zomercafé van ECP. Geen vrijblijvende zomerborrel, maar een scherpe en urgente reflectie op digitalisering als politiek én maatschappelijk scharnierpunt. Centraal stonden de prikkelende bijdragen van Barbara Kathmann (Tweede Kamerlid, PvdA/GroenLinks) en Kees Verhoeven (oud-Kamerlid en digitaal strateeg), die ieder vanuit hun eigen perspectief het publiek meenamen in de zoektocht naar grip op de digitale transformatie. Hun gedeelde boodschap: digitalisering vereist visie, regie en daadkracht en bovenal politieke moed om structurele keuzes te durven maken.
Barbara Kathmann: “Als we het over vertrouwen hebben, dan hebben we het over digitaal.”
Politiek als aanjager of rem?
Barbara Kathmann opende met een krachtig en persoonlijk betoog over de politieke onderwaardering van digitalisering. Ondanks de groeiende afhankelijkheid van digitale systemen, blijft het thema in Den Haag structureel onderbelicht. “Wie zich op dit thema stort, pleegt politieke zelfmoord,” zei ze, doelend op haar bewuste keuze om digitalisering als kernonderwerp op zich te nemen, niet als technisch IT-dossier, maar als fundament van publieke dienstverlening en democratisch vertrouwen.
Tegen de achtergrond van een demissionair kabinet en naderende verkiezingen benadrukte zij: “Als we het over vertrouwen hebben, dan hebben we het over digitaal.”
Haar pleidooi: een digitale overheid die werkt voor mensen, ondernemers en de democratie, met eenvoud, vakmanschap en politieke regie. Kathmann riep op tot structurele verankering:
- een minister voor Digitale Zaken met mandaat, regie en budget;
- een digitale deltacommissaris voor langjarige coördinatie;
- en een overheid die eenvoud, vakmanschap en responsiviteit centraal stelt.
Kathmann wees op de “digitale rijen” waarin burgers en ondernemers dagelijks vastlopen: ondoordachte applicaties, onvindbare loketten, onzichtbare misstanden. “Elke dag staan mensen digitaal in de kou, alleen zijn de beelden niet zichtbaar genoeg voor politieke actie. Dáárom is een digitale overheid in 2025 geen luxe, maar een noodzaak.”
Kees Verhoeven: “We hebben niet meer keuzes nodig, maar meer koers.”
Systemen lopen vast, visie vereist
Kees Verhoeven bouwde verder op Kathmanns analyse met een kritische reflectie op de politieke cultuur. “We zitten in een systeem dat versnippering beloont, korte termijn boven lange termijn stelt, en waar soevereiniteit en responsiviteit wel worden uitgesproken, maar zelden worden gerealiseerd.” Hij wees op de noodzaak om digitale dossiers niet langer te zien als technocratische ‘IT-problemen’, maar als fundamentele keuzes over economie, veiligheid en democratie. Zijn oproep: “We hebben niet meer keuzes nodig, maar meer koers.”
Verhoeven pleitte voor een politieke cultuur die fouten durft te erkennen, ruimte laat voor reflectie en inzet op langetermijnvisie. “Digitale infrastructuur is de nieuwe dijkversterking. Behandel het ook zo. Organiseer regie, investeer structureel en voorkom dat beleid verzandt in incidentenpolitiek.”
Van analyse naar actie: tijd voor een digitale koers
Beide sprekers benadrukten de urgentie van samenwerking tussen Kamer, kabinet, uitvoering, bedrijfsleven en samenleving. De digitale transformatie vraagt niet om losse pilots of mooie rapporten, maar om koersvast beleid, met structurele inbedding, voldoende capaciteit en inhoudelijke betrokkenheid van Kamerleden, ambtenaren én externe kennis.
Van reflectie naar regie
De middag werd afgesloten door Arie van Bellen (directeur ECP), met een optimistische én oproepende noot: “We kunnen 80% van de digitale agenda politiek overstijgend invullen. Laten we dat doen. Richting verkiezingen. Richting een nieuw kabinet. Richting een digitale overheid die wérkt, voor mensen, ondernemers en de samenleving.”
Oproep: van digitale versnippering naar digitale slagkracht
Het Politiek Zomercafé maakte duidelijk: digitalisering ís politiek. Het is de sleutel tot vertrouwen, maatschappelijke veerkracht en democratische stabiliteit. Laten we die sleutel samen gebruiken. Richting verkiezingen. Richting een volgend kabinet. Richting een digitale overheid die werkt voor iedereen.