Er komen steeds meer zorg- en welzijnproductdiensten op de markt, die data gebruiken en verzamelen. Naast dat deze slimme innovaties meer kunnen en kosten, is de vraag vooral hoe de data die deze apparaten ophalen op een maatschappelijk verantwoorde manier (her)verdeeld kunnen worden. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) had ECP | Platform voor de InformatieSamenleving de opdracht gegeven toekomstscenario’s te ontwikkelen rondom deze data en de mogelijke verdienmodellen.
Casussen
Om relevante informatie te verkrijgen zijn er casussen geselecteerd waarbij vier producten geanalyseerd worden: bloedglucosemeter, astma-inhalator, rollator en de Persoonlijke Gezondheidscheck. Hierbij ligt de focus op het inwinnen van kennis over de huidige functionaliteiten van het product, de dataverzameling en de opbrengsten van de apparaten (zowel financieel als sociaal-maatschappelijk). De inzichten uit de casussen, in combinatie met expertkennis over data en verdienmodellen, zullen uiteindelijk leiden tot drie à vier toekomstscenario’s: niets doen (data-eilandjes), verplicht delen (data bij wet), verhandelen als middel (datamarkt), en verhandelen als doel (dataproduct).
Onderzoek
Aan de hand van bijeenkomsten met belanghebbenden onderzocht en analyseerde ECP vier casussen van data-verzamelende apparaten in de zorg in opdracht van het ministerie van VWS. De belanghebbenden waren onder andere de producenten, de gebruikers en de zorgverleners. Ook organiseerde ECP expertmeetings met betrekking tot data en verdienmodellen, en adviseerde ECP het ministerie van VWS over hun rol aan de hand van toekomstige scenario’s met betrekking tot data en verdienmodellen rondom de slimme zorginnovaties. Een ander uitgangspunt is om mogelijke vervolgonderzoeken te presenteren. Hierbij kan gedacht worden aan kwesties met betrekking tot privacy, ethiek en SROI’s.
